Skądinąd

#172 Ezoteryczna historia polskiej inteligencji, czyli „Śnialnia”. Rozmowa z Rafałem Księżykiem

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Rafał Księżyk, pisarz i dziennikarz, autor m.in. książek „23 cięcia dla Williama S. Burroughsa”, „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993” oraz – najnowszej – „Śnialnia. Śląski underground”.

A rozmawiamy o miejscu, w którym m.in. zaczął się polski powojenny buddyzm.

Rozmawiamy także o fenomenie pracowni przy Piastowskiej 1 w Katowicach. O sztuce i poszukiwaniach duchowych skupionej wokół pracowni grupy „Oneiron”. O psychodelii, magii, okultyzmie i początkach buddyzmu w PRL. O ezoterycznej alternatywie światopoglądowej dla katolicyzmu i komunizmu. O twórczości Urszuli Broll, Andrzeja Urbanowicza i Henryka Wańka. O magicznym Śląsku. O obyczajowo-artystycznych transgresjach w latach 90.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#171 Dlaczego potrzebujemy Sama Harrisa? Zachęta do lektury „Nadając sens” i nie tylko

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” rekomenduję książkę Sama Harrisa „Nadając sens”, która ukazała się właśnie na polskim rynku nakładem wydawnictwa Filia, w przekładzie Aleksandry Paszkowskiej.

Opowiadam nie tylko o książce, ale także o tym dlaczego jej autor – w swojej pisarskiej i podcastowej działalności – wnosi do sfery publicznej jakości od dawna już deficytowe: wolność myślenia, nieuleganie takim czy innym poprawnościowym ortodoksjom, poleganie na sile argumentacji, a nie na autorytecie czy środowiskowych dogmatyzmach.

A także o kilku jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania (i czytania)!

#170 Życie, los, dzieło, biografia i biografistyka. Rozmowa z Aleksandrem Kaczorowskim

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Aleksander Kaczorowski, eseista, pisarz, autor wielu książek, m.in.: „Praski elementarz”,  „Havel. Zemsta bezsilnych”, „Ota Pavel: pod powierzchnią” oraz wydanej właśnie biografii Izaaka Babla „Babel. Człowiek bez losu”.

A rozmawiamy o relacji pomiędzy dziełem a życiem.

Rozmawiamy także o tym, jak się pisze biografie. O Europie Środkowej jako niezwykłym tyglu idei, sztuki i polityki. O polskiej i europejskiej polityce. O literaturze i o tym, jak powstaje dzieło literackie – ile w nim osobowości twórcy, a ile czynników od niego zupełnie niezależnych. O Izaaku Bablu i jego życiu w sowieckich realiach. O tragicznym losie europejskich Żydów i o literaturze, która o nim opowiada.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#169 Konflikt izraelsko-palestyński: geneza, teraźniejszość, przyszłość. Rozmowa z dr. Martyną Wielewską–Baką

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Martyna Wielewska-Baka, adiunktka na Uniwersytecie Gdańskim, wykładowczyni na judaistyce stosowanej na Uniwersytecie SWPS, autorka wydanej właśnie książki „Anatomia nieobecności. Konflikt izraelsko-palestyński w mediach i w polityce” (słowo/obraz terytoria 2023).

A rozmawiamy o przyczynach i naturze konfliktu izraelsko-palestyńskiego. 

Rozmawiamy także o historii Izraela. O tym w jaki sposób konflikt izraelsko-palestyński przedstawiany jest w mediach i w jaki sposób bywa używany w dyskursie politycznym. O terroryzmie i okrucieństwie. O ataku na Izrael w październiku tego roku i o tym, co z tego może wyniknąć. O tym, jakie są możliwe scenariusze rozwoju sytuacji. O tym, jakie są stanowiska w sprawie tego konfliktu i jakie towarzyszą im uzasadnienia. O tym, czy istnieje jakiekolwiek pokojowe rozwiązanie tej sytuacji.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#168 Fizyka, metafizyka i widmo globalnej katastrofy. Rozmowa z prof. Janem Chwedeńczukiem

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Jan Chwedeńczuk, fizyk z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego.

A rozmawiamy o fizyce, metafizyce i świecie.

Rozmawiamy także o tym, gdzie są granice pomiędzy nauką a religią. O tym, co można, a czego nie można poznać przy pomocy metody naukowej. O tym, czy z pewnych cech rzeczywistości można wnioskować „skąd się to wszystko wzięło”. O etyce i moralności, o dobru i złu – także w perspektywie naukowej. O społecznych i cywilizacyjnych konsekwencjach ocieplenia klimatu. O nie-ludzkich zwierzętach i o tym, jak je traktujemy. O nagrodzie Nobla z fizyki w 2023 roku. O mikro i makrorzeczywistości.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#167 Wojna, racjonalność, okultyzm. Rozmowa z płk. rez. dr. Piotrem Łukasiewiczem

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości płk. rez. dr Piotr Łukasiewicz, były ambasador Polski w Afganistanie, publicysta, analityk „Polityki Insight”.

A rozmawiamy o nieprzewidywalności wojny.

Rozmawiamy także o najnowszej historii Polski i Zachodu. O polityce i wojnie. O tym, co to znaczy – w kontekście wojny i nie tylko – działanie „racjonalne” i „irracjonalne”. O kulisach zachodniej pomocy dla Ukrainy. O wątkach magicznych i okultystycznych w rosyjskich narracjach o wojnie.

A także o wielu innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#166 Alkohol, narkotyki, transcendencja, rewolucja. Rozmowa z dr. Marcinem Kędzierskim

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Marcin Kędzierski, ekspert Klubu Jagiellońskiego, stały współpracownik „Więzi”, felietonista „Gościa Niedzielnego”, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

A rozmawiamy o upojeniu, wierze, niewierze i polityce.

Rozmawiamy także o „kulturze piwa” i „kulturze wina”. O szkodach jakie powoduje alkohol i promowaniu tej substancji przez koncerny spirytusowe. O narkotykach i potrzebie upojenia. O chrześcijańskiej idei Boga – i o różnych krytykach, jakie można pod jej adresem sformułować. O końcu chrześcijańskiego imaginarium i końcu chrześcijańskiego świata. O kryzysie Kościoła i przyszłości tej instytucji. O polskiej polaryzacji i konflikcie politycznym. O możliwych drogach wyjścia z tej sytuacji.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#165 Metoda naukowa – jej możliwości, ograniczenia, zastosowania i nadużycia. Dr Paweł Boguszewski ft. Tomasz Stawiszyński (fragmenty wystąpienia podczas konwersatorium w Casa Monteripido’2023)

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” dr Paweł Boguszewski, neuronaukowiec z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN (wraz z niewielkim udziałem Tomasza Stawiszyńskiego) opowiada o tym, czym jest metoda naukowa; czym nauka różni się od nie-nauki oraz pseudonauki; jakie są możliwości i ograniczenia nauki; co jest dziś największą przeszkodą dla naukowców; dlaczego nauka to najdoskonalszy system pozyskiwania wiedzy o świecie.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Nagranie zostało zrealizowane w sierpniu 2023 roku we Włoszech, w Perugii, w Casa Monteripido, podczas konwersatorium organizowanego od kilku lat przez Annę i Lecha Jeziornych. Tym razem organizatorzy zaprosili Tomasza Stawiszyńskiego i Pawła Boguszewskiego do poprowadzenia pięciodniowego konwersatorium.

Owocnego słuchania!

#164 Wakacyjne rekomendacje lekturowe’2023, część IV. Wracajcie do lektur dzieciństwa i młodości!

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” zachęcam, żeby – zwłaszcza u schyłku lata, ale nie tylko – wracać do lektur z dzieciństwa i wczesnej młodości.

Proponuję tyleż czytelniczy, ile egzystencjalny eksperyment: sięgnijcie teraz po te książki, które fascynowały Was, kiedy mieliście po kilka-kilkanaście lat. i sprawdźcie, po pierwsze, jak na Was dzisiaj działają, a po drugie – jak bardzo Was ukształtowały (z czego nie do końca mogliście sobie dotąd zdawać sprawę).

Opowiadam zatem o roli wczesnych doświadczeń czytelniczych, a jednocześnie dzielę się własną wielką lekturową fascynacją z dawnych lat – książkami Edmunda Niziurskiego, do których, a jakże, całkiem niedawno wróciłem.

Owocnego słuchania i czytania!

#163 Chantal Delsol i koniec chrześcijańskiego świata. Wakacyjne rekomendacje lekturowe’2023 część III

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” rekomenduję książki Chantal Delsol, jednej z najciekawszych współczesnych konserwatywnych francuskich filozofek.

Przedstawiam także plany zmian w podcaście. Zachęcam do wychodzenia poza bezpieczne, rozpoznane schematy poznawcze. Opowiadam o twórczości Delsol, która – niezależnie od tego, czy się z nią zgadzamy, czy nie – inspiruje i prowokuje do myślenia. Rekomenduję książki francuskiej myślicielki i rekonstruuję jej zasadniczą tezę: świat chrześcijański się skończył, nadchodzi nowa (acz wcale nie taka znowu nowa) rzeczywistość.

Owocnego słuchania i czytania!